กรม สบส. ชูแนวคิด 3 จ. จอบ แจ้ง จัดการ ผ่านสื่อหมอลำ ลดผู้ป่วยโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี
กรม สบส. ชูแนวคิด 3 จ. จอบ แจ้ง จัดการ ผ่านสื่อหมอลำ ลดผู้ป่วยโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ในพื้นที่ ต.เจ้าท่า จ.กาฬสินธุ์ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (กรม สบส.) ชูแนวคิดการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคติดต่อในพื้นที่ ต.เจ้าท่า อ.กมลาไสย จ.กาฬสินธุ์ ด้วยหลัก 3 จ. คือ “จอบ แจ้ง จัดการ” เพื่อลดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี เน้นเสริมความรู้ในโรงเรียนขยายสู่ครัวเรือน และต่อยอดสู่ตำบลจัดการคุณภาพชีวิต ชุมชนสร้างสุข “สุขกาย สุขใจ สุขเงิน” ให้คนในชุมชนสามารถจัดการปัญหาสุขภาพได้อย่างถูกต้อง ลดการเจ็บป่วย มีสุขภาพดี และพึ่งพาตนเองได้ นพ.ณัฐวุฒิ ประเสริฐสิริพงศ์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ เผยว่า กรม สบส. ได้มอบรางวัล อสม.ดีเด่นระดับชาติ สาขาการป้องกันและควบคุมโรคติดต่อ ให้แก่ อสม.เฉลียว หระมาตย์ ต.เจ้าท่า อ.กมลาไสย จ.กาฬสินธุ์ พร้อมชูแนวคิดการดำเนินงานในการแก้ไขปัญหาสุขภาพของประชาชนแบบการมีส่วนร่วม ลดผู้ป่วยโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ร่วมกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข เนื่องจากพบว่าคนในชุมชนนิยมบริโภคอาหารปลาดิบ ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี โดยใช้แนวคิด 3 จ. 1) จ. จอบ เป็นภาษาอีสานหมายถึง การเฝ้าระวังสังเกต สอดส่อง 2) จ.แจ้ง เมื่อพบกลุ่มเสี่ยง สามารถรายการความผิดปกติได้อย่างรวดเร็ว และ3) จ. จัดการ ดำเนินการควบคุมโรคติดต่อที่ระบาด พร้อมประชาสัมพันธ์ให้ประชาชน โรงเรียนและนักเรียนได้รับทราบ เพื่อจำกัดพื้นที่ ป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายของโรคได้อย่างทันที ภายใน 24 ชม. ในปี 2559 มีผลสำรวจประชาชนที่มีพฤติกรรมเสี่ยง จำนวน 91 คน พบไข่พยาธิใบไม้ตับ จำนวน 23 คน เทียบกับปี 60 ประชาชนที่มีพฤติกรรมเสี่ยงลดลงเหลือ 23 คน พบไข่พยาธิ 2 คน และในปี 61 ไม่พบผู้มีพฤติกรรมเสี่ยงและไข่พยาธิใบไม้ตับ จึงพบว่าประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรคพยาธิใบไม้ตับ สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพไปในทางที่ถูกต้อง ทำให้ผู้ป่วยจำนวนลดลงอย่างมาก ส่วนการคัดกรองมะเร็งท่อน้ำดีในปี 61 ผลสำรวจกลุ่มเสี่ยงไม่พบผู้ป่วย นอกจากนี้แล้ว อสม.เฉลียว ยังได้คิดนวัตกรรม “หมอลำ อสม.เพชรเจ้าท่า” โดยนำวัฒนธรรมพื้นบ้าน การแสดงคณะหมอลำ ในการสื่อสารสอดแทรกความรู้วิธีการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี กับประชาชน นักเรียน นักศึกษานอกระบบ ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในชุมชน ให้ได้รับความสนุกสนาน เข้าใจง่าย สนใจติดตามรับฟัง และได้รับความรู้เพิ่มขึ้น รวมถึงนวัตกรรม “จดหมายถึงพ่อ วงจรชีวิตพิชิตพยาธิใบไม้ตับ” โดยการให้เด็กนักเรียนเขียนจดหมายที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ถึงผู้ปกครองของตน เพื่อเป็นแรงบันดาลใจในการดูแลสุขภาพและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมดูแลสุขภาพคนครอบครัวให้มีสุขภาพแข็งแรง และมีคุณภาพชีวิตที่ดี ห่างไกลจากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี เป็นชุมชนที่มีความสุข “สุขกาย สุขใจ สุขเงิน” ไม่ต้องสูญเสียชีวิต เสียเงินกับการรักษาและครอบครัวอยู่ครบ “พร้อมหน้ากัน” เป็นความสุขที่ทุกครอบครัวอยากให้มีตลอดไป
